चिंताजनक ः हृदयविकाराचा झटका 2 वर्षात ‘धोकादायक’ पातळीवर, काय म्हणाले मुंबईचे डॉक्टर?

मुंबईः
कोरोना महामारीनंतर हृदयविकाराच्या घटनांमध्ये झपाट्याने वाढ झाली आहे. यादरम्यान धक्कादायक बाबसमोर आली की, बहुतांश प्रकरणे ४० ते ५० वयोगटातील आहेत. या प्रकरणांचा अहवाल तयार करणाऱ्या फोर्टिस हॉस्पिटल मुलुंडच्या आपत्कालीन कक्षाचे (ईआर) प्रमुख डॉ. गोरे यांनी सरकारला अभ्यास करण्याची विनंती केली आहे.

मुंबई : आंतरराष्ट्रीय आपत्कालीन औषध दिनानिमित्त डॉ.संदीप गोरे यांनी हृदयविकाराच्या वाढत्या रुग्णांची धक्कादायक बाब उघड केली. डॉ. गोरे यांनी रुग्णालयात आणलेल्या मृतांच्या आकडेवारीचे विश्लेषण केले. यामध्ये त्यांना हृदयविकाराच्या घटनांबाबत एक चिंताजनक बाब समजली. त्यांना आढळले की 40-50 वयोगटातील हृदयविकाराच्या घटनांमध्ये झपाट्याने वाढ झाली आहे. तर 50-60 वयोगटातील हृदयविकाराची शक्यता अधिक आहे. डॉ गोरे फोर्टिस हॉस्पिटल मुलुंडच्या आपत्कालीन कक्षाचे (ईआर) प्रमुख आहेत. डॉ. गोरे यांनी 2011 ते 2022 या काळात हृदयविकाराच्या झटक्यांमध्ये पाच पटीने वाढ झाल्याचे निदर्शनास आणून दिले. याच कालावधीत 40-50 वयोगटातील रुग्णांमध्ये 33% वाढ झाली आहे. जे चिंताजनक आहे.

त्यांचा डेटा रुग्णालयाशी संबंधित असल्याने. अशा स्थितीत तरुण भारतीयांमधील हृदयविकाराच्या झटक्याने होणाऱ्या मृत्यूच्या घटनांचा अभ्यास सरकारने करावा, अशी डॉ. गोरे यांची इच्छा आहे. अलीकडेच अभिनेता नितेश पांडे यांचे वयाच्या ५१ व्या वर्षी निधन झाले. डॉ. गोरे म्हणाले की, 2018 मध्ये आम्हाला 117 हृदयविकाराचे रुग्ण आपत्कालीन कक्षात आले होते, परंतु कोविड 2022 नंतर ही संख्या 70% ने वाढून 201 वर आली आहे.

हृदयाच्या समस्या सुरू होण्याचे वय कमी होत आहे
डॉ प्रफुल केरकर, केईएम हॉस्पिटल परळमधील कार्डिओलॉजीचे प्रोफेसर एमेरिटस म्हणाले की, मुंबईतील सर्वात मोठी चिंतेची बाब म्हणजे दोन दशकांपूर्वीच्या तुलनेत हृदयाच्या समस्या सुरू होण्याचे वय कमी होत आहे. जलद शहरीकरण, कमी शारीरिक हालचाल आणि खराब आहार याला तो या सवयीचे कारण देतो.

आपत्कालीन स्थितीत येणाऱ्या लोकांची धक्कादायक आकडेवारी
हृदयरोगतज्ज्ञ डॉ. समीर पगड म्हणाले की 2022 मध्ये हृदयविकाराचा झटका घेऊन आमच्या आपत्कालीन कक्षात आलेल्या 312 लोकांपैकी 71 जणांना (23 टक्के) प्राथमिक अँजिओप्लास्टीची गरज होती कारण त्यांना एक किंवा अधिक रक्तवाहिन्यांमध्ये 100 टक्के अडथळा होता. 2019 मध्ये, 283 पैकी फक्त 36 किंवा 13% प्राथमिक अँजिओप्लास्टीची आवश्यकता होती.

तरुण वयात हृदयविकाराच्या घटना
माहीममधील एसएल रहेजा हॉस्पिटलमधील क्रिटिकल केअरचे प्रमुख डॉ. संजीथ ससीधरन यांच्या मते, ४५ वर्षांखालील लोकांमध्ये हृदयविकाराच्या झटक्याचे प्रमाण वाढले आहे. त्यांच्या आपत्कालीन कक्षाचा डेटा दर्शवितो की 2022 मधील सर्व आपत्कालीन खोलीतील प्रकरणांपैकी 18% मायोकार्डियल इन्फेक्शन (MI किंवा हृदयविकाराचा झटका) मुळे होते, 2019 मधील सर्व प्रकरणांपैकी 6% होते.

हृदयविकाराच्या झटक्याने मृत्यू होण्याचे प्रमाण वाढले आहे
तथापि, बीएमसीच्या मृत्यू नोंदणीमध्ये हृदयविकाराच्या झटक्याने होणाऱ्या मृत्यूंमध्ये कोणतीही चिंताजनक वाढ दिसून येत नाही. हृदयविकाराच्या झटक्याने होणारे मृत्यू 2018 मध्ये 8,601 वरून 2021 मध्ये 10,683 पर्यंत वाढण्याची अपेक्षा आहे आणि 2022 मध्ये 9,470 मृत्यू होण्याची शक्यता आहे.

झोपेचा अभाव जबाबदार
डॉ. राजीव भागवत, नानावटी हॉस्पिटल, जुहू येथील ज्येष्ठ हृदयरोगतज्ज्ञ, ‘झोपेचा अभाव’ या महामारीला जबाबदार धरतात. ते म्हणाले की जरी मी केलेल्या शेवटच्या 20 अँजिओप्लास्टींपैकी 40% तरुणांवर होत्या. हृदयविकाराचा झटका हा वयावर आधारित नसतो. हृदयविकाराचा झटका हा जीवनशैलीच्या निवडीबद्दल असतो.