भारतात पहिल्यांदाच ट्रेनमध्ये ATM: पंचवटी एक्सप्रेसमधील ‘एटीएम ऑन व्हील्स’चा यशस्वी प्रयोग

मुंबई : भारतीय रेल्वेने इतिहासात प्रथमच ट्रेनमध्ये एटीएम मशीन बसवण्याचा यशस्वी प्रयोग केला आहे. महाराष्ट्रातील मनमाड-सीएसएमटी पंचवटी एक्सप्रेस (गाडी क्र. 12110) मध्ये ‘एटीएम ऑन व्हील्स’ नावाने ही सुविधा सुरू झाली आहे. रेल्वेमंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी या एटीएमचा व्हिडिओ सोशल मीडियावर शेअर केला असून, तो सध्या चर्चेचा विषय ठरला आहे.
ट्रेनमध्ये एटीएम का?
रेल्वे बोर्डाच्या निर्देशानुसार, तिकीट व्यतिरिक्त उत्पन्न वाढवण्यासाठी नाविन्यपूर्ण उपाययोजना करण्याचे आवाहन करण्यात आले होते. याचाच भाग म्हणून 25 मार्च 2025 रोजी रेल्वेने सर्व संभाव्य व्हेंडर्ससोबत बैठक घेतली. यात चालत्या ट्रेनमध्ये मोबाइल एटीएम बसवण्याचा प्रस्ताव मांडला गेला, ज्याला नंतर मंजुरी मिळाली.
प्रायोगिक चाचणी कशी झाली?
10 एप्रिल 2025 रोजी पंचवटी एक्सप्रेसमध्ये एटीएमची पहिली चाचणी घेण्यात आली. ट्रेनच्या मिनी पँट्रीच्या जागेचे एटीएम बसवण्यासाठी रूपांतर करण्यात आले. रेल्वेच्या मेकॅनिकल टीमने रबर पॅड आणि बोल्ट्सच्या साहाय्याने एटीएम सुरक्षितपणे बसवले, जेणेकरून ट्रेनच्या धक्क्यांमुळे त्याला हानी पोहोचणार नाही. तसेच, सुरक्षेसाठी दोन अग्निशामक यंत्रेही त्या ठिकाणी ठेवण्यात आली आहेत.
या उपक्रमाचा उद्देश काय?
ट्रेनमध्ये एटीएम बसवण्यामागे प्रवाशांना प्रवासादरम्यान कधीही पैसे काढण्याची सोय उपलब्ध करून देणे हा आहे. याशिवाय, रेल्वेला तिकीट उत्पन्नाव्यतिरिक्त अतिरिक्त कमाईचा स्रोत मिळेल आणि रेल्वेचे आधुनिकीकरण व स्मार्ट सेवांना चालना मिळेल.
‘विकसित भारत 2047’ साठी रेल्वेची वाटचाल
भारतीय रेल्वे ‘विकसित भारत 2047’ च्या स्वप्नाला साकार करण्यासाठी सातत्याने आधुनिकीकरणाकडे वाटचाल करत आहे. रेल्वेच्या
हेही वाचा – चांगली सुविधा न देणाऱ्या हॉटेलचे थांबे रद्द करा; परिवहन मंत्री प्रताप सरनाईकांचे एसटी प्रशासनाला निर्देश
काही उल्लेखनीय उपलब्धी:
-अमृत भारत स्टेशन योजना: 1,337 स्थानकांचा आधुनिक पुनर्विकास.
-ट्रॅक नूतनीकरण: 2024 मध्ये 6,450 किमी ट्रॅक आणि 8,550 टर्नआउट बदलले.
-गती वाढ: 2,000 किमी ट्रॅकवर ट्रेनचा वेग 130 किमी/तास केला.
-विद्युतीकरण: 3,210 किमी रेल्वे लाईन विद्युतीकृत, 97% ब्रॉड गेज नेटवर्क विद्युतीकृत.
-नवीकरणीय ऊर्जा: 2,014 मेगावॅट नवीकरणीय ऊर्जा क्षमता.
-वंदे भारत आणि नमो भारत: 136 वंदे भारत ट्रेन आणि पहिली ‘नमो भारत’ रॅपिड रेल सुरू.
विशेष गाड्या: सणासुदीत 21,513 विशेष गाड्या.
सुरक्षा: 10,000 इंजिनांमध्ये ‘कवच’ तंत्रज्ञान, 9,000 तंत्रज्ञांना प्रशिक्षण आणि 15,000 किमी ट्रॅकसाठी नवे टेंडर.
प्रवाशांसाठी नवी सोय
‘एटीएम ऑन व्हील्स’ हा उपक्रम रेल्वेच्या प्रवासी-केंद्रित आणि आधुनिक दृष्टिकोनाचे प्रतीक आहे. यामुळे प्रवाशांना प्रवासादरम्यान बँकिंग सुविधा मिळेल आणि रेल्वेची आर्थिक सक्षमता वाढेल.