औषधाची गरज नाही, किडनीचा सर्वात मोठा दगड सहज विरघळेल
किडनी स्टोन रोग (KSD) भारतात सामान्य आहे. सुमारे 12 टक्के लोकसंख्येला दगड तयार होण्याची अधिक शक्यता असते. यापैकी निम्म्या प्रकरणांमध्ये, मूत्रपिंडाचे नुकसान देखील होते. किडनी स्टोनमुळे माणसाला खूप तीव्र वेदना सहन कराव्या लागतात, त्यामुळे जीवनमानावर परिणाम होतो. उपचारात निष्काळजीपणामुळे संसर्ग, मूत्रमार्गात अडथळा, रक्तस्त्राव इत्यादी समस्या वाढू शकतात.
डॉ पुनीत, संस्थापक-संचालक, कर्मा आयुर्वेद यांच्या मते, नेहमीप्रमाणे या प्रकरणात देखील, उपचारापेक्षा प्रतिबंध चांगला आहे. म्हणून, लोकांनी प्रथमतः किडनी स्टोनचा धोका कमी करण्यासाठी त्वरित पावले उचलली पाहिजेत. हे काम आयुर्वेदाच्या घरगुती उपचारांच्या मदतीने नैसर्गिकरित्या करता येते. किडनी स्टोन सर्व वयोगटातील लोकांना प्रभावित करत असल्याने, ते टाळण्यासाठी प्रतिबंधात्मक पावले उचलली पाहिजेत. ज्या लोकांना किडनी स्टोन टाळायचे आहे त्यांच्यासाठी आयुर्वेदिक घरगुती उपचार खूप उपयुक्त आहेत, कारण त्यांचे कोणतेही दुष्परिणाम होत नाहीत आणि ते घरी वापरून पाहिले जाऊ शकतात.
हायड्रेटेड रहा
द्रव कमी प्रमाणात घेतल्याने लघवी एकाग्र होते आणि त्यातून हळूहळू स्फटिक तयार होतात, ज्याला आपण किडनी स्टोन म्हणतो. किडनी स्टोन तयार होण्यापासून रोखण्याचा सर्वात सामान्य आणि उत्तम मार्ग म्हणजे पुरेसे पाणी पिणे. यामुळे शरीरात पाण्याची कमतरता भासत नाही आणि लघवी पातळ राहते.
कुळी डाळ
हरभरा, ज्याला कुल्ठी डाळ असेही म्हणतात, हे एक सुप्रसिद्ध आयुर्वेदिक औषध आहे. त्याच्या मदतीने किडनी स्टोनची निर्मिती रोखता येते आणि हे खडेही काढता येतात. यात लघवीचे प्रमाण वाढवून दगड वितळवण्याचा गुणधर्म आहे, म्हणून घोडा हरभरा दगड काढण्याचे काम करतो. रोटी किंवा भातासोबत खाऊ शकतो. तथापि, उष्ण (गरम) प्रकृतीचे असल्याने ते दररोज खाऊ नये.
लिंबूवर्गीय फळे खा
आवळा, संत्री, गोड लिंबू आणि लिंबू या फळांचा आहारात समावेश करा. लिंबूवर्गीय फळांमध्ये सायट्रिक ऍसिड मुबलक प्रमाणात असते, जे किडनी स्टोन तयार होण्यास प्रतिबंध करते आणि तयार झालेल्या दगडांना तोडण्यास मदत करते. सायट्रिक ऍसिडसाठी पूरक पदार्थांऐवजी नैसर्गिक स्रोत ही पहिली पसंती असावी.
वनस्पती प्रथिने निवडा
प्राण्यांच्या प्रथिनांचे जास्त प्रमाणात सेवन केल्याने किडनी स्टोन तयार होण्याचा धोका वाढतो. प्रथिनांची गरज भागवण्यासाठी, आहारात प्राण्यांच्या प्रथिनांच्या ऐवजी, मटार, शेंगा आणि कडधान्ये यांसारखे वनस्पती-आधारित पर्याय निवडा. लक्षात ठेवा की योग्य रक्कम ही सर्वात महत्वाची गोष्ट आहे; जास्त प्रथिनेयुक्त अन्न खाण्याचा नियम बनवू नये.
मीठ सेवन कमी करा
प्रक्रिया केलेल्या पदार्थांमध्ये मीठ जास्त असते, ज्यामुळे मूत्रपिंडात कॅल्शियम जमा होण्याचे प्रमाण वाढते. असे घडते कारण सोडियम आणि कॅल्शियम त्याच प्रकारे मूत्रपिंडात पोहोचतात. ज्यामुळे मूत्रपिंड दगड तयार होतात. फ्रेंच फ्राईज आणि बर्गरसारख्या उच्च-सोडियम फास्ट-फूडपासून दूर राहून ही परिस्थिती टाळता येऊ शकते. त्याऐवजी, लघवीतील कॅल्शियमचे प्रमाण कमी करण्यासाठी सोडियमचे प्रमाण कमी असलेले ताजे अन्न घ्यावे. किडनीच्या आरोग्याला चालना देण्याबरोबरच, कमी सोडियम हृदयासाठी देखील चांगले आहे.
दुग्धजन्य पदार्थांचा मर्यादित वापर
कमी कॅल्शियम खाल्ल्याने किडनी स्टोनचा धोकाही कमी होतो, असा समज आहे. त्यामुळे लोक जास्त कॅल्शियम असलेले अन्न घेणे बंद करतात. तथापि, याचा सल्ला दिला जात नाही. खरं तर, कॅल्शियम स्टोनचा धोका कमी करण्यासाठी कॅल्शियमची गरज पूर्ण करण्यासाठी एखाद्या व्यक्तीने दिवसातून तीन कप दुग्धजन्य पदार्थांचे सेवन केले पाहिजे.