मुंबईतील गिरण्या ज्यांच्या एका इशाऱ्यावर थांबायच्या, छोटा राजनने दत्ता सामंतची हत्या का केली?

मुंबईतील कामगार नेते दत्तात्रय नारायण सामंत ऊर्फ दत्ता सामंत यांच्या हत्येप्रकरणी अंडरवर्ल्ड डॉन छोटा राजनची सीबीआयच्या विशेष न्यायालयाने पुराव्याअभावी आणि साक्षीदारांनी विरोध केल्यामुळे निर्दोष मुक्तता केली आहे. सरकारी वकील राजनविरुद्ध कोणतेही ठोस पुरावे सादर करू शकलेले नाहीत, असे न्यायालयाने म्हटले आहे.

मुंबई : ट्रेड युनियनचे नेते दत्ता सामंत यांच्या 1997 च्या हत्येप्रकरणी विशेष सीबीआय न्यायालयाने शुक्रवारी अंडरवर्ल्ड डॉन छोटा राजनची पुराव्याअभावी निर्दोष मुक्तता केली. छोटा राजनने कट रचला हे सिद्ध करण्यासाठी रेकॉर्डवर काहीही नाही, असे कोर्टाने म्हटले आहे. छोटा राजनचे खरे नाव राजेंद्र सदाशिव निकाळजे आहे. असे असतानाही छोटा राजनची तुरुंगातून लवकरच सुटका होण्याची शक्यता नाही. प्रत्यक्षात राजनवर देशातील विविध शहरांमध्ये डझनभर खटले सुरू आहेत. दत्ता सामंत यांनी 1981 मध्ये मुंबईत कापड गिरणी कामगारांचा संप पुकारला होता. दत्ता सामंत यांची 16 जानेवारी 1997 रोजी गोळ्या झाडून हत्या करण्यात आली होती. घाटकोपर येथील पंत नगर येथील कार्यालयाकडे जीपने जात असताना ही हत्या करण्यात आली. दुचाकीवरून आलेल्या हल्लेखोरांनी दत्ता सामंत यांच्यावर १७ राऊंड गोळीबार केला.

साक्षीदार विरोधी झाले
ही हत्या डॉन छोटा राजनने घडवून आणल्याचा दावा सरकारी वकिलाने (अभ्यायोजना) केला. परंतु विशेष न्यायाधीश ए एम पाटील यांनी शुक्रवारी निकाल देताना सांगितले की, राजनने कट रचल्याचे सिद्ध करण्यासाठी रेकॉर्डवर काहीही नाही. न्यायालयाने म्हटले, ‘महत्त्वाचे साक्षीदार विरोधी झाले. त्यांनी सरकारी वकिलाचा युक्तिवाद ग्राह्य धरला नाही. आरोपींवरील आरोप सिद्ध करण्यासाठी इतर साक्षीदारांची साक्ष पुरेशी नाही. खटल्याच्या पहिल्या टप्प्यात जुलै 2000 मध्ये निकाल देण्यात आला. गँगस्टर गुरु साटम आणि राजनचा विश्वासू रोहित वर्मा यांना राजनविरुद्धच्या खटल्यात फरार आरोपी म्हणून दाखवण्यात आले आणि त्यांचा खटला बाजूला ठेवण्यात आला. राजनला ऑक्टोबर 2015 मध्ये बाली, इंडोनेशिया येथून अटक करण्यात आली होती. नंतर सीबीआयने त्याच्यावर नोंदवलेले सर्व गुन्हे ताब्यात घेतले.

कामगार नेते दत्ता सामंत कोण होते?
दत्ता सामंत यांचे खरे नाव दत्तात्रेय नारायण सामंता उर्फ ​​दत्ता सामंत होते. ते व्यवसायाने डॉक्टर असले तरी मजुरांमध्ये त्याची जबरदस्त पकड होती. मुंबई आणि देशातील कामगारांमध्ये ते ‘डॉक्टरसाहेब’ म्हणून प्रसिद्ध होते. सामंत यांचा गिरणी कामगारांमध्ये इतका खोल शिरकाव होता की त्यांच्या एका इशाऱ्यावर गिरण्यांना कुलूप असायचे. इंदिरा गांधी यांचे निधन झाले तेव्हा काँग्रेसला देशात ४०० जागा मिळाल्या यावरून त्यांची कार्यकर्त्यांमधील लोकप्रियता सहज लक्षात येते. मात्र यामध्ये दत्ता सामंत हे एकमेव नेते होते. जे मुंबईच्या दक्षिण मध्य मतदारसंघातून अपक्ष उमेदवार म्हणून विजयी झाले. देशातील बड्या कामगार नेत्यांमध्ये दत्ता सामंत यांची गणना होते.

दोन लाख कामगारांचा संप
1972 मध्ये दत्ता सामंत यांनी काँग्रेसच्या तिकिटावर विधानसभा निवडणूक जिंकली. मात्र, पक्षीय राजकारणातून त्यांचा लवकरच भ्रमनिरास झाला. आणीबाणीच्या काळात दत्ता सामंत तुरुंगात होते. 1980 पर्यंत दत्ता सामंत हे कामगार संघटनेचे मोठे नेते म्हणून ओळखले जाऊ लागले. दत्ता सामंत यांचा कौल इतका मोठा होता की, गिरणी मालक त्यांच्या घरी जाऊन कामगारांच्या मागण्यांबाबत संमती देत ​​असत. दत्ता सामंत यांच्या नेतृत्वाखाली जानेवारी 1982 मध्ये मुंबई शहरातील कापड गिरण्यातील दोन लाख कामगार बेमुदत संपावर गेले.

हा संप संपूर्ण देशात चर्चेचा विषय ठरला. त्यावेळी हा संप दोन वर्षे चालला होता. त्यानंतर दत्ता सामंत यांनी गिरणी कामगारांचे किमान वेतन ६७० वरून ९४० रुपये करण्याची मागणी केली होती. मात्र, गिरणी मालकांनी ही मागणी मान्य करण्यास नकार दिला. त्यानंतर संप मिटवण्यासाठी निमलष्करी दलाला पाचारण करावे लागले.