नवरात्रीचा तिसरा दिवस चंद्रघंटा देवीचा; अशा प्रकारे करा चंद्रघंटा देवीची पूजा…

पुणेः शारदीय नवरात्रीचा तिसरा दिवस चंद्रघंटा देवीचा असून, या दिवशी दुर्गा देवीचे तिसरे रूप असलेल्या चंद्रघंटा देवीची पूजा केली जाईल. देवी भागवत पुराणानुसार माता दुर्गेचे हे रूप अत्यंत शांत आणि लाभदायक आहे. तिच्या कपाळावर घंटा आकाराचा चंद्रकोर आहे, म्हणून देवीचे नाव चंद्रघंटा आहे. तिसर्‍या चक्रावर विराजमान असलेली माँ दुर्गेची ही शक्ती विश्वाच्या दहा जीवनांचे आणि दिशांना संतुलित करते आणि मोठे आकर्षण प्रदान करते. देवीची उपासना केल्याने भक्त सर्व सांसारिक संकटांपासून सहज मुक्त होऊन सर्वोच्च पदाचा हक्कदार बनतात.

असा आईचा स्वभाव असतो
नवरात्रीच्या तिसर्‍या दिवशी दुर्गेचे तिसरे रूप चंद्रघंटा देवीची पूजा, आराधना आणि स्तुती करण्याची परंपरा आहे. या देवीच्या कपाळावर तासाकृती अर्धचंद्र आहे, म्हणून तिला चंद्रघंटा असे नाव पडले. त्याच्या शरीराचा रंग सोन्यासारखा तेजस्वी असून त्यांचे वाहन सिंह आहे. या देवीला दहा हात मानले जातात आणि ती कमळ, धनुष्य, बाण, तलवार, कमंडल, तलवार, त्रिशूळ आणि गदा इत्यादी शस्त्रे आणि कवचांनी सुसज्ज आहे. देवीच्या गळ्यात पांढऱ्या फुलांची माळ आहे आणि वर रत्नजडित मुकुट आहे. माता चंद्रघंटा युद्धाच्या मुद्रेत बसते आणि तंत्र साधनेत मणिपूर चक्र नियंत्रित करते.

आईची पूजा केल्याने शांती मिळते
असे मानले जाते की देवीच्या या रूपाची पूजा केल्याने व्यक्तीला अलौकिक मानसिक शांती मिळते आणि यामुळे केवळ या लोकांचेच नव्हे तर पुढील लोकांचे परम कल्याण होते. त्याची उपासना केल्याने मनाला अतिशय सूक्ष्म आवाज ऐकू येतो, ज्यामुळे मनाला खूप शांती मिळते. तिचा रंग सोन्यासारखा तेजस्वी असल्याने आणि ती राक्षसी शक्तींचा नाश करण्यासाठी सदैव तत्पर असल्याने तिची पूजा करणाऱ्या व्यक्तीलाही विलक्षण शक्तीचा अनुभव येतो. चंद्रघंटा मातेच्या पूजेमध्ये दुधाचा वापर फायदेशीर मानला जातो.

आईचे रूप निर्भयपणा प्रदान करते
माँ दुर्गेचे पहिले शैलपुत्री आणि दुसरे ब्रह्मचारिणी रूप भगवान शंकराला प्राप्त होते, जेव्हा आईला भगवान शंकर पती म्हणून प्राप्त होतात तेव्हा ती आदिशक्तीच्या रूपात प्रकट होते आणि चंद्रघंटा बनते. देवी पार्वतीच्या आयुष्यातील तिसरी सर्वात मोठी घटना म्हणजे देवीला तिचे आवडते वाहन, वाघ मिळणे. त्यामुळे देवी वाघावर स्वार होऊन भक्तांना निर्भयपणा प्रदान करते. मातेला लाल रंग खूप आवडतो, म्हणून देवीची पूजा करताना लाल रंगाचे कपडे घाला.

माँ चंद्रघंटाचा ध्यान मंत्र
पिंडजप्रवरारुधा, चंडकोपस्त्रचर्युता
प्रसादम् तनुते मह्यम्, चंद्रघन्तेति विश्रुता ।
म्हणजेच, उत्तम सिंहावर आरूढ झालेली आणि चंद्रकादी शस्त्राने सज्ज असलेली चंद्रघंटा माता माझ्यावर आशीर्वादाचा वर्षाव करो.

वंदे वांछित लभय चंद्रधकृत शेखरम् ।
सिंहारुधा चंद्रघण्टा यशस्वनिम्।

मणिपूर स्तिथान तृतीया दुर्गा त्रिनेत्रम्.
रंग, गदा, त्रिशूळ, धनुष्य, पद्म कमंडलू जपमाळ, वरभिताकरम्.

माता चंद्रघंटा पूजा पद्धत
शारदीय नवरात्रीच्या तिसर्‍या ब्राह्ममुहूर्तावर उठून स्नान करून मातेचे ध्यान करावे आणि नंतर पूजास्थानावर गंगाजल शिंपडावे. यानंतर मातेचे ध्यान करताना तुपाचे पाच दिवे लावावेत आणि नंतर मातेला पांढरे कमळ किंवा पिवळे गुलाबाचे फूल किंवा माला अर्पण करावीत. माँ दुर्गाला फुले अर्पण केल्यानंतर रोळी, अक्षत आणि पूजा साहित्य इत्यादी अर्पण करा. सकाळ, संध्याकाळ तांब्या आणि दिव्याने मातेची आरती करावी. आरतीच्या वेळी संपूर्ण घरामध्ये शंख आणि घंटा वाजवा, असे केल्याने घरातील नकारात्मकता दूर होते. यानंतर कुटुंबासह मातेचे गुणगान गाऊन मातेला केशराची खीर किंवा दुधाची मिठाई अर्पण करून पूजा पूर्ण करा. यासोबतच चंद्रघंटा मातेची कथा, दुर्गा चालीसा, दुर्गा स्तुती किंवा दुर्गा सप्तशती इत्यादींचे पठण करावे. संध्याकाळी मातेची आरती आणि ध्यान करा.