फ्लॅश बॅक 2023ः 2023 सालच्या देशातील काही घटनांमुळे भारत देश कधी शोकसागरात बुडतो तर कधी छाती अभिमानाने भरून येते…

पुणे ः 2023 हे वर्ष देशासाठी अत्यंत ऐतिहासिक वर्ष ठरले आहे. या वर्षात भारताने अशी अनेक महत्त्वपूर्ण कामगिरी केली आहे, ज्याची इतिहासाच्या पानात नोंद झाली आहे. यशस्वी चांद्रयान मोहीम, G20 चे अध्यक्षपद आणि आदित्य L-1 मिशनने भारताला जागतिक स्तरावर एक नवीन ओळख दिली आहे. यासोबतच भारताची नवीन संसद भवन, सिल्क्यरा बोगद्यात अडकलेल्या लोकांची सुटका आणि जागतिक पातळीवरील स्पर्धेत भारताची कामगिरी विशेष ठरली आहे. मात्र, वर्षभरात देशासमोर अनेक मोठ्या आव्हानांचाही सामना करावा लागला आहे.

जाणून घेऊया फ्लॅश बॅक 2023… आपण भारतामध्ये वर्षभरात घडणाऱ्या विविध घटना, ज्यांमुळे हे वर्ष आठवणीत राहणारे आहे…

जानेवारी
जर आपण वर्षाच्या सुरुवातीबद्दल बोललो तर ते खूपच वाईट होते, कारण भारतातील अनेक नामवंत महिला कुस्तीपटूंनी भारतीय कुस्ती महासंघाचे प्रमुख ब्रिजभूषण शरण सिंह यांच्याविरोधात जोरदार निषेध केला होता. बृजभूषण शरण सिंह यांच्यावर लैंगिक शोषणाचा आरोप होता. यावेळी ब्रिजभूषण यांना त्यांच्या पदावरून बडतर्फ करून या प्रकरणाची चौकशी करण्यात यावी, अशी त्यांची मागणी होती. या प्रकरणाची महिनाभर भरपूर चर्चा माध्यमांमध्येही झाली.

फेब्रुवारी
भारतीय संघाने ICC कसोटी संघ क्रमवारीत पहिले स्थान मिळवून क्रिकेट विश्वात नवा इतिहास रचला होता. क्रिकेटप्रेमींसाठी हा सुवर्ण क्षण होता. भारतीय संघ क्रिकेटच्या तिन्ही फॉरमॅटमध्ये नंबर 1 संघ बनला होता. भारतीय क्रिकेटच्या इतिहासात राष्ट्रीय संघ एकाच वेळी तिन्ही फॉरमॅटमध्ये अव्वल स्थानावर राहण्याची ही पहिलीच वेळ आहे.

मार्च
मार्च महिना राजकीय गोंधळाने भरलेला होता. खरे तर, ईशान्येकडील राज्यांच्या निवडणुका आणि राहुल गांधींच्या लोकसभेतून अपात्र झाल्याच्या बातम्यांच्या हेडलाईन केल्या होत्या. काँग्रेस पक्षाला मार्चमध्येच मोठा धक्का बसला होता. खरे तर याच महिन्यात सुरत कोर्टाने मानहानीच्या प्रकरणात दोषी ठरवल्यानंतर राहुल गांधी यांना लोकसभेतून अपात्र ठरवण्यात आले होते.

एप्रिल
भारताने एप्रिलमध्ये विक्रम केला होता. खरे तर भारताने लोकसंख्येच्या बाबतीत चीनला मागे टाकले आणि जगातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला देश बनला. युनायटेड नेशन्सच्या अंदाजानुसार, भारताची लोकसंख्या पुढील तीन दशकांपर्यंत वाढण्याची अपेक्षा आहे, तथापि, त्यानंतर ती हळूहळू कमी होईल.

एप्रिलच्या मध्यातच, गँगस्टरमधून राजकारणी झालेला अतिक अहमद आणि त्याचा भाऊ अशरफ यांची सार्वजनिक ठिकाणी गोळ्या झाडून हत्या करण्यात आली होती, या बातमीनेदेखील हेडलाईन केल्या होत्या. प्रत्यक्षात या दोघांचीही थेट मीडियासमोर गोळ्या झाडून हत्या करण्यात आली. मात्र, घटनास्थळावरून आरोपींना अटक करण्यात आली.

यानंतर एप्रिलमध्ये कट्टरपंथी समर्थक खलिस्तानी वारिस पंजाब देचा प्रमुख अमृतपाल यालाही महिनाभर सतत पाठलाग केल्यानंतर अटक करण्यात आली होती. अथक परिश्रमानंतर पोलिसांना यश मिळाले. सध्या अमृतपालला तुरुंगात ठेवण्यात आले आहे.

मे
मे महिना देशासाठी खूप आव्हानात्मक होता. किंबहुना त्याची सुरुवात संघर्षातून झाली, ती सोडवण्यासाठी प्रत्येक स्तरावर प्रयत्न झाले. वास्तविक, मणिपूरमध्ये मेईतेई आणि कुकी समुदायांमध्ये मोठा संघर्ष झाला होता. संपूर्ण मणिपूर जाळपोळ, अपहरण आणि हत्यांशी झुंजत होता आणि या मुद्द्यावरून राजकीय वर्तुळातही आरोप-प्रत्यारोपांच्या फैरी झडत होत्या. मात्र, सुरुवात जितकी वाईट होती तितकाच शेवटही खास होता. खरं तर, 28 मे रोजीच भारताला संसदेची नवीन आणि अत्याधुनिक इमारत मिळाली. 28 मे रोजी पंतप्रधान मोदींनी संसदेच्या नवीन इमारतीचे उद्घाटन केले होते. 971 कोटी रुपये खर्चून बांधलेल्या या इमारतीत लोकसभेतील 888 खासदार आणि राज्यसभेतील 300 खासदार राहू शकतात.

जून
जूनची सुरुवात देशासाठी अत्यंत क्लेशदायक होती. खरं तर, 2 जून रोजी, चेन्नई-जाणारी कोरोमंडल एक्स्प्रेस आणि SMVT बेंगळुरू-हावडा एक्स्प्रेस आणि ओडिशामध्ये मालगाडी यांच्यात भीषण टक्कर झाली होती, ज्यामध्ये शेकडो लोकांना आपला जीव गमवावा लागला होता. मिळालेल्या माहितीनुसार, या अपघातात सुमारे 300 लोकांचा मृत्यू झाला असून सुमारे 850 लोक जखमी झाले आहेत.

जुलै
जुलै महिन्यात दोन महत्त्वाच्या घटना घडल्या. वास्तविक, मणिपूरमधील हिंसाचारानंतर कोणत्याही प्रकारचा हिंसाचार वाढू नये म्हणून तेथे इंटरनेटवर बंदी घालण्यात आली होती. काही काळानंतर, जुलैमध्ये इंटरनेट पुन्हा सुरू झाले, त्यानंतर एक अतिशय लाजिरवाणा व्हिडिओ व्हायरल झाला. या व्हिडिओमध्ये दोन महिला नग्न अवस्थेत फिरताना दिसत होत्या आणि अनेक पुरुष त्याचे चित्रीकरण करत होते.

हे प्रकरण इथेच थांबले नाही, तर जुलैमध्ये भारतालाही निसर्गाच्या तडाख्याला सामोरे जावे लागले. खरं तर, हिमाचल प्रदेशमध्ये अतिवृष्टीमुळे संपूर्ण राज्याला विनाशकारी भूस्खलन आणि पुराचा सामना करावा लागला. या आपत्तीने संपूर्ण सुंदर पर्यटन स्थळाचे सौंदर्य नष्ट करून करोडो रुपयांची संपत्ती नष्ट केली होती. सरकारी अंदाजानुसार, राज्याचे अंदाजे 12,000 कोटी रुपयांचे नुकसान झाले आहे.

ऑगस्ट
ऑगस्ट महिना भारतासाठी ऐतिहासिक महिना ठरला आहे. खरं तर, 23 ऑगस्ट रोजी भारताने चंद्राच्या पृष्ठभागावर चांद्रयान-3 यशस्वीरित्या उतरवून इतिहास रचला होता. चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर उतरणारा भारत हा एकमेव देश ठरला. या ऐतिहासिक कामगिरीनंतर जगभरातून भारताचे कौतुक होऊ लागले. भारताच्या या यशाबद्दल सर्वांनी अभिनंदन केले.
हेही वाचा: गोवा लिबरेशन डे: भारतीय लष्कराने 36 तासांत 450 वर्षांची पोर्तुगीज राजवट उखडून टाकली, गोव्याच्या स्वातंत्र्याची रंजक कहाणी.

सप्टेंबर
सप्टेंबर महिन्यात भारताने ऐतिहासिक कामगिरीही केली. खरं तर, याच महिन्यात नवी दिल्लीत G20 शिखर परिषद आयोजित करण्यात आली होती. राजधानीत झालेल्या या शिखर परिषदेत अनेक शक्तिशाली जागतिक नेते सहभागी झाले होते. भारतात झालेल्या शिखर परिषदेनंतर संपूर्ण जगाने देशाची ताकद ओळखली.

ऑक्टोबर
G-20 च्या यशानंतर, 13-14 ऑक्टोबर 2023 रोजी भारतात P-20 शिखर परिषद आयोजित करण्यात आली. हा कार्यक्रम ‘इंडिया इंटरनॅशनल कन्व्हेन्शन अँड एक्सपो सेंटर’, द्वारका, दिल्ली येथे आयोजित करण्यात आला होता. G20 देशांच्या संसदेचे स्पीकर आणि अध्यक्षांनी P-20 शिखर परिषदेत भाग घेतला. या शिखर परिषदेत 25 देशांचे पीठासीन अधिकाोरी आणि G20 सदस्य देशांतील 10 उपवक्ते सहभागी झाले होते.

चीनमध्ये झालेल्या आशियाई क्रीडा स्पर्धेत भारताने पदकांचा शंभरी गाठून आणखी एक इतिहास रचला. भारताने 2023 हँगझोऊ येथे 28 सुवर्ण, 38 रौप्य आणि 41 कांस्य अशी एकूण 107 पदके जिंकली.

या महिन्यात सुप्रीम कोर्टाने महत्त्वपूर्ण निर्णय देत समलिंगी विवाहाला मान्यता देण्यास एकमताने नकार दिला होता. मात्र, हा निर्णयही शांततेत घेण्यात आला.

नोव्हेंबर
नोव्हेंबर महिना अनेक अंगांनी खूप महत्त्वाचा होता. खरं तर, संपूर्ण देश दिवाळीचा सण साजरा करत असताना, उत्तराखंडमधील सिल्कियारा बोगद्यात 41 मजूर अडकल्याने तो कोसळला आणि प्रत्येक श्वासासाठी लढा देऊ लागला. प्रत्यक्षात एका प्रकल्पावर काम करणारे ४१ मजूर नेहमीप्रमाणे त्यांच्या कामावर गेले होते, मात्र दुर्दैवाने बोगद्याच्या वाटेवर दरड कोसळल्याने सर्व ४१ मजूर त्यात अडकले.

क्रिकेटप्रेमींसाठी हे खूप दुःखदायक होते. वास्तविक, भारताने विश्वचषक मालिकेत बरेच यश मिळवले होते आणि 19 नोव्हेंबर रोजी ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध अंतिम सामना खेळला होता. मात्र, त्या संध्याकाळी देशातील सुमारे १.४ अब्ज लोकांची मने तुटली. ४० रात्र अजिंक्य राहिल्यानंतर भारताला ४१व्या रात्री ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध दारुण पराभवाला सामोरे जावे लागले.

डिसेंबर
डिसेंबरची सुरुवात राजकीय दृष्टिकोनातून खूप महत्त्वाची होती. खरं तर, 3 डिसेंबर रोजी मध्यप्रदेश, राजस्थान, छत्तीसगड, तेलंगणा आणि मिझोरामचे निवडणूक निकाल जाहीर झाले, जिथे भाजपने तीन राज्यांमध्ये प्रचंड बहुमताने विजय मिळवला. त्याचवेळी तेलंगणामध्ये काँग्रेस आणि मिझोराममध्ये झेडपीएम पक्षाने प्रचंड बहुमताने विजय मिळवला होता.

सर्वोच्च न्यायालयाने 11 डिसेंबर 2023 रोजी महत्त्वपूर्ण निर्णय देताना म्हटले आहे की, कलम 370 ही तात्पुरती व्यवस्था होती, ती काढून टाकण्याचा निर्णय पूर्णपणे घटनात्मक आहे. जम्मू-काश्मीरला लवकरच राज्याचा दर्जा देण्यात यावा, असे न्यायालयाने केंद्र सरकारला सांगितले.

दुसरी मोठी घटना डिसेंबरच्या मध्यात संसदेवरील हल्ल्याच्या वर्षपूर्तीच्या दिवशी घडली. खरे तर लोकसभेच्या हिवाळी अधिवेशनात काही लोकांनी आत उड्या मारून डब्यातून पिवळा धूर सोडला होता. मात्र, काही वेळातच त्यांच्यावर खासदारांचे नियंत्रण होते, त्यानंतर आरोपींनी सरकारविरोधी घोषणाबाजी सुरू केली. सध्या दिल्ली पोलीस आणि स्पेशल सेल या प्रकरणाचा बारकाईने तपास करत आहेत.