राहुल गांधी यांच्या संकल्पनेतून अवतरलेल्या इंडियामुळे भाजपची अडचण, 2024 लोकसभा निवडणुकीपूर्वी समजून घ्या या नामकरणाची कहाणी

नवी दिल्ली : 2024 च्या लोकसभा निवडणुकीसाठी विरोधकांनी नव्या युतीचे नाव निश्चित केले आहे. मंगळवारी बेंगळुरूच्या बैठकीत या नावावर शिक्कामोर्तब करण्यात आले. विरोधकांच्या नव्या युतीला ‘इंडिया’ असे नाव देण्यात आले आहे. एनडीएसमोर विरोधकांनी ‘इंडिया’ बनवला आहे. विरोधी आघाडी ‘इंडिया’ असेल जिथे मी भारतासाठी, N साठी राष्ट्रीय, D साठी विकास, I साठी समावेशक आणि A साठी आघाडी. नाव निश्चित होताच विरोधकांनी ट्विट केले. ट्विट करताना ममता यांच्या पक्षाच्या खासदाराने चक दे ​​इंडिया लिहिले, तर उद्धव ठाकरेंच्या पक्षाने यावेळी 2024 टीम इंडिया विरुद्ध टीम एनडीए चक दे ​​इंडिया असे ट्विट केले. बैठकीपूर्वी विरोधी आघाडीचे नाव यूपीए (युनायटेड प्रोग्रेसिव्ह अलायन्स) असेल की आणखी काही असेल यावर चर्चा झाली. पाटणा सभेतून नाव वेगळे होणार असल्याचे संकेत मिळाले असले तरी. या नावाची कल्पना विरोधकांना कुठून आली आणि त्यामागील कथा काय आहे? या नावामागे राहुल गांधींची कल्पना होती. तसं पाहिलं तर आगामी काळात राहुल गांधी यांच्या ‘इंडिया’ संकल्पनेमुळे भाजप अडचणीत येणार आहे.

आज नामकरण पण आधीच ठरलं होतं
‘इंडिया’ची कल्पना राहुल गांधींची असल्याचे मानले जाते. गेल्या काही दिवसांपासून काँग्रेसचे माजी अध्यक्ष राहुल गांधी यांची ज्या पद्धतीने वक्तव्ये सातत्याने समोर येत आहेत, त्याची छाप उमटत आहे. विरोधी आघाडीचे नामकरण आज झाले असले, तरी या नावाची कल्पना फार पूर्वीपासून होती. राहुल गांधींच्या भारत जोडो यात्रेचे ‘इंडिया’ नावामागे मोठे योगदान आहे. राहुल गांधी यांच्या नेतृत्वाखाली कन्याकुमारी ते काश्मीरपर्यंत भारत जोडो यात्रा काढण्यात आली. या भेटीबाबत काँग्रेसच्या वतीने सांगण्यात आले की, भारत जोडो यात्रेमुळे बराच फरक पडला आहे. भारत जोडो यात्रेत सुमारे तीन हजार किलोमीटरचे अंतर कापण्यात आले. यात्रेदरम्यान राहुल गांधी वारंवार सांगत होते की, आपण भारताला एकसंघ करण्यासाठी निघालो आहोत. भेटीनंतर मी द्वेषाच्या बाजारात प्रेमाचे दुकान उघडत असल्याचे त्यांच्या वतीने अनेकदा सांगण्यात आले. या नावामागे हाच विचार आहे असे नाही. तसेच आणखी एक विचार आहे, त्याचा परिणाम आज बंगळुरू येथे झालेल्या बैठकीत दिसून आला.

‘इंडिया’… भाजपही संभ्रमात
2024 पूर्वी ‘इंडिया’ आघाडीला दिलेलं नाव, त्यामागे असा विचार आहे, ज्यामुळे भाजपही संभ्रमात आहे. त्याचा परिणाम बंगळुरू येथे झालेल्या बैठकीतही दिसून आला. जेव्हा ममता बॅनर्जी म्हणाल्या की भाजप तुम्ही भारताला आव्हान देऊ शकता. येत्या काळात हे सर्व विरोधी पक्षांचे म्हणणे ऐकून घेतले जाईल. विरोधकांनी ठरवलेल्या नावानंतर ‘इंडिया’ असे संबोधित करताना भाजपवर हल्लाबोल करणे सोपे जाणार नाही. बंगळुरूमध्ये राहुल गांधींनी पुन्हा एकदा केंद्रातील मोदी सरकारवर त्यांच्या खास शैलीत निशाणा साधला आणि ‘इंडिया’ला केंद्रस्थानी ठेवले.

जून महिन्यात पाटणा येथे पहिल्यांदा विरोधी पक्षांची बैठक झाली, त्या बैठकीत त्यांना विरोधी म्हणणे योग्य नाही, असा आक्षेप विरोधी पक्षांनी घेतला होता. सत्ताधारी आणि विरोधक, हे दोन शब्द लोकशाहीत नवीन नाहीत. विरोधी पक्षांचे संकेत कुठेतरी वेगळे असले तरी हे विरोधकांनाही माहीत आहे. आम्ही बाहेरचे नाही, असे त्यांच्या बाजूने सांगण्यात आले. आगामी काळात नाव वेगळे असेल, असे संकेत पाटणा सभेतून मिळाले. राजकारणात आकलनाला फार महत्त्व असते. नावाच्या माध्यमातून एक समज बदलण्याचा प्रयत्न विरोधकांकडून नक्कीच झाला आहे.

नावामागील कालक्रम समजून घ्या
एकीकडे राष्ट्रवाद हा भाजपच्या अजेंड्याच्या केंद्रस्थानी राहिला असताना कुठेतरी त्याचा प्रतिवाद करण्याचा प्रयत्न म्हणूनही याकडे पाहिले जाऊ शकते.
‘इंडिया’ मध्ये जिथे मी भारतासाठी, N साठी राष्ट्रीय, D साठी विकास, I साठी समावेशक आणि A साठी आघाडी. या नावाने अखंड भारताची चर्चा झाली तर राष्ट्रीय, विकास, सर्वसमावेशक आघाडी होईल. म्हणजेच सर्व गोष्टींचा त्यात समावेश करण्याचा प्रयत्न करण्यात आला आहे.

विरोधी आघाडीचे नाव ‘इंडिया’ असेल. आता हे नाव यूपीएच्या जागी असेल. लोकशाही आणि देश वाचवण्यासाठी चर्चा झाली. आता विरोधी पक्षांची पुढील बैठक महाराष्ट्रात होणार आहे.
-मल्लिकार्जुन खरगे, अध्यक्ष काँग्रेस

आम्ही 26 पक्षांची बैठक घेतली, ज्यामध्ये नवीन युतीचे नाव INDIA ठेवण्याचा निर्णय घेण्यात आला. भाजप आता भारताला आव्हान देऊ शकेल का? एनडीए भारताला आव्हान देऊ शकेल का? भारताला कोणी आव्हान देऊ शकते का? आम्ही देशासाठी आहोत. आम्ही जगासाठी आहोत. आम्ही शेतकऱ्यांसाठी आहोत. सर्वांसाठी आहेत. जर कोणी आम्हाला पकडू शकत असेल तर आम्हाला पकडा.
-ममता बॅनर्जी, मुख्यमंत्री बंगाल