योगींच्या गोरखपूरमध्ये ‘उष्माघात’ त्सुनामी, 10 दिवसांत 500 जणांचा मृत्यू

गोरखपूर – गोरखपूर जिल्ह्यात योगींचे शहर ‘उष्माघात’ त्सुनामी बनले असून, दमट उष्णतादेखील जीवघेणी ठरत आहे. गोरखपूरमध्येच गेल्या 10 दिवसांत 500 हून अधिक लोकांचा मृत्यू झाला आहे. शवविच्छेदन आणि तपासाअभावी मृत्यूचे कारण स्पष्ट करणे कठीण असले तरी उष्माघात आणि दमट उष्माघात झाल्याचा संशय आहे. आतापर्यंतच्या तपासानंतर डॉक्टरांचे असे मत आहे की, उन्हात थोडेसे चालल्यानंतरच लोकांना श्वास घ्यायला सुरुवात होते आणि चिंताही वाटते. शरीरात पाण्याच्या कमतरतेमुळे हृदयाच्या शिरा आकसत आहेत. त्यामुळे हृदयविकाराच्या रुग्णांमध्येही झपाट्याने वाढ झाली आहे. हृदयविकाराच्या धक्क्यामध्ये रक्ताची गुठळी (रक्ताची गुठळी) वाढणे हे मृत्यूचे कारण ठरत आहे. ही देखील चिंतेची बाब आहे. गेल्या काही वर्षांच्या तुलनेत यावेळी उष्णतेचा परिणाम शरीरावर अधिक होत असल्याने लोकांनी अजिबात गाफील राहू नये, असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे.

तीन घाटांवर स्मशानभूमी…
मिळालेल्या माहितीनुसार, सामान्य दिवसांच्या तुलनेत यावेळी मृत्यूची संख्या झपाट्याने वाढली आहे. जिल्ह्यातील तीन घाटांवर 10 दिवसांत 500 हून अधिक जणांवर अंत्यसंस्कार करण्यात आले आहेत. अंत्यसंस्काराचा हा आकडा समोर आल्यानंतर आरोग्य विभागही चिंतेत पडला आहे. आकडेवारीबद्दल सांगायचे तर, गोला येथील सरयू घाटावर 10 दिवसांत 218 जणांवर अंत्यसंस्कार करण्यात आले आहेत. याशिवाय बरहलगंजमध्ये 211 मृतदेहांवर अंत्यसंस्कार करण्यात आले असून राप्ती नदीच्या राजघाटावर 60 मृतदेहांवर अंत्यसंस्कार करण्यात आले आहेत.

उष्णतेचा परिणाम कोरोना रुग्णांवर…
हृदयरोग तज्ज्ञ डॉ. व्हीएन अग्रवाल यांनी सांगितले की, कोरोनानंतर कोणाची फुफ्फुसे संकुचित झाली आहेत. तो आता बरा होणार नाहीये. अशा रुग्णांना आता आयुष्यभर औषध घ्यावे लागणार आहे. या आजाराला विज्ञानाच्या भाषेत लंग फायब्रोसिस म्हणतात. दर महिन्याला अशा ३० रुग्णांचा पाठपुरावा केला जात आहे. त्याची श्वास घेण्याची क्षमताही कमी झाली आहे. निरोगी व्यक्ती एका मिनिटात सहा लिटर श्वास घेते आणि बाहेर टाकते. दुसरीकडे, फायब्रोसिसचे रुग्ण एका मिनिटात तीन ते चार लिटर श्वास घेत आहेत आणि सोडत आहेत. आर्द्रता आणि उष्णतेमुळे अधिक समस्या निर्माण होतात, त्यामुळे या रुग्णांना शरीराचे तापमान स्थिर ठेवण्याचा सल्ला दिला जातो. काही समस्या असल्यास ताबडतोब डॉक्टरांना भेटा.

यावेळी हृदयविकाराच्या रुग्णांमध्ये उन्हाळ्यात झपाट्याने वाढ झाल्याचे हृदयरोगतज्ज्ञ डॉ.पी.सी.शाही यांनी सांगितले. हृदयविकाराच्या इमर्जन्सी ओपीडीमध्ये दररोज चार ते पाच रुग्ण येत आहेत. तर, पूर्वी असे नव्हते. तपासादरम्यान डिहायड्रेशनमुळे हा त्रास होत असल्याचे आढळून आले. कारण, डिहायड्रेशनमध्ये शरीरात पाण्याची कमतरता असते, त्यामुळे हृदयाच्या शिरा आकसतात आणि त्यामध्ये रक्ताच्या मोठ्या गुठळ्या तयार होतात. अशा परिस्थितीत हृदयरुग्णांना उन्हात बाहेर पडू नये, असा सल्ला दिला जात आहे.