महाराष्ट्रातून कोण होणार सीबीआयचे प्रमुख, रश्मी शुक्ला, अतुलचंद्र कुलकर्णी की सदानंद दाते…
मुंबई: केंद्र सरकारच्या मंत्रिमंडळाच्या नियुक्ती समितीने (ACC) देशभरातील 20 IPS अधिकाऱ्यांच्या पदोन्नतीला मंजुरी दिली आहे. यामध्ये महाराष्ट्र संवर्गातील रश्मी शुक्ला, अतुलचंद्र कुलकर्णी आणि सदानंद दाते यांच्या नावांचा समावेश आहे. त्यांना डीजीपी पदावर बढती देण्यात आली आहे. रश्मी शुक्ला सीआरपीएफमध्ये आहेत, तर अतुलचंद्र कुलकर्णी एनआयएमध्ये प्रतिनियुक्तीवर आहेत. सदानंद दाते हे महाराष्ट्र एटीएसचे प्रमुख आहेत. एटीएसचे प्रमुख पद अतिरिक्त डीजी दर्जाचे असते. एका वरिष्ठ आयपीएस अधिकाऱ्याने सांगितले की, केंद्र सरकारकडून डीजीपी म्हणून पदोन्नती मिळाल्यानंतरही, जोपर्यंत महाराष्ट्र सरकार त्यांना डीजी किंवा एटीएस प्रमुख पदावर पदोन्नती देत नाही तोपर्यंत एटीएसमध्ये अतिरिक्त डीजी म्हणून कार्यरत राहतील. डीजी.. महाराष्ट्रात डीजी रँकची आठ पदे आहेत, पण त्यात एटीएस प्रमुख पदाचा समावेश नाही. के.पी. रघुवंशी पहिल्यांदा एटीएसचे प्रमुख झाले, तेव्हा हे पद आयजी दर्जाचे होते. 26/11 च्या हल्ल्यात हेमंत करकरे शहीद झाले आणि रघुवंशी यांना पुन्हा एटीएसमध्ये आणण्यात आले, तेव्हा हे पद अतिरिक्त डीजी पदावर अपग्रेड करण्यात आले.
एका वरिष्ठ आयपीएस अधिकाऱ्याच्या म्हणण्यानुसार, ‘नामांकनाची व्यवस्था आहे. केंद्र सरकार अखिल भारतीय स्तरावर अधिका-यांची नियुक्ती करत असते. अतुलचंद्र कुलकर्णी, रश्मी शुक्ला आणि सदानंद दाते यांना आता पॅनेलमध्ये टाकण्यात आले असून ते केंद्र सरकारच्या अखत्यारीत गेल्यास ते तेथे डीजी पदावर असतील. ते म्हणाले, “अनेकदा अधिकाऱ्यांना केंद्र सरकारमध्ये पॅनेल केले जात नाही, परंतु राज्य सरकारे त्यांना बढती देतात.”
सीबीआयचे प्रमुख कसे व्हायचे ते समजून घ्या
दुसर्‍या आयपीएस अधिकाऱ्याच्या म्हणण्यानुसार, ते अधिक सहजपणे समजून घेऊ. आयएएस आणि आयपीएस केंद्र सरकारच्या अंतर्गत येतात. केंद्र सरकारच आमची नियुक्ती करते. पोस्टिंग झाल्यावर, प्रत्येकाला वेगळे राज्य केडर मिळते आणि तिथे पाठवले जाते. या अधिकाऱ्याच्या म्हणण्यानुसार आम्हाला दोन ठिकाणांहून प्रमोशन मिळते. केंद्र सरकारकडून तसेच राज्य सरकारकडून. रश्मी शुक्ला आणि अतुलचंद्र कुलकर्णी हे सध्या केंद्रात प्रतिनियुक्तीवर असल्याने त्यांना पदोन्नती देऊन केंद्राच्या विविध तपास यंत्रणांचे प्रमुख बनण्याचा मार्ग केंद्र सरकारने खुला केला आहे. सदानंद दातेही प्रतिनियुक्तीवर गेले तर त्यांनाही कोणत्याही केंद्रीय तपास संस्थेचे प्रमुख बनवले जाऊ शकते.
रश्मी शुक्लासोबत फोन टॅपिंगचा वाद आहे, पण अतुलचंद्र कुलकर्णी यांचे नाव कोणत्याही वादात आलेले नाही. तो एक दशकाहून अधिक काळ आयबीमध्ये, मुंबई क्राइम ब्रँच आणि महाराष्ट्र एटीएसचा प्रमुख होता आणि आता एनआयएमध्ये आहे. तसे, त्यांची सेवानिवृत्ती जानेवारी 2024 मध्ये म्हणजे 11 महिन्यांनंतर आहे, परंतु जर ते सीबीआय संचालक झाले, तर त्यांचा कार्यकाळ त्यांनी पदभार स्वीकारल्यापासून दोन वर्षे किंवा त्यानंतर तीन वर्षांसाठी निश्चित केला जाईल. उदाहरणार्थ, सुबोध कुमार जयस्वाल हे सप्टेंबर 2022 मध्ये 60 वर्षांचे झाले असतील, परंतु त्यांना मे 2021 मध्ये CBI चे संचालक बनवण्यात आले असल्याने त्यांचा कार्यकाळ मे 2023 पर्यंत निश्चित करण्यात आला होता.
डझनभर डीजी, अतिरिक्त डीजी निवृत्त होत आहेत
केंद्र सरकारच्या या पदोन्नती आदेशाकडेही वेगळ्या पद्धतीने पाहिले जात आहे. पुढील एका वर्षात महाराष्ट्रात डीजी आणि अतिरिक्त डीजी दर्जाचे सुमारे डझनभर अधिकारी निवृत्त होत आहेत. साहजिकच ती सर्व पदे भरली जातील. रश्मी शुक्ला यांना केंद्रात महत्त्वाचे पद मिळाले नाही तर त्या पुन्हा महाराष्ट्र केडरमध्ये येऊ शकतात. असे बोलले जात आहे. महाराष्ट्रातील एसीबीचे प्रमुख पद हे डीजी दर्जाचे असते. रजनीश सेठ डीजीपी झाल्यापासून हे पद रिक्त आहे. रजनीश सेठ डिसेंबर २०२३ मध्ये निवृत्त होत आहेत, तर रश्मी शुक्ला यांची निवृत्ती जून २०२४ मध्ये आहे.
मुंबई सीपीच्या शर्यतीत रश्मी शुक्ला यांचेही नाव चर्चेत असले तरी. मात्र सध्या हे प्रकरण शांत आहे. मुंबईचे विद्यमान पोलीस आयुक्त विवेक फणसळकर यांची निवृत्ती एप्रिल २०२५ मध्ये आहे. त्यांना मुंबईचे सीपी एवढा दीर्घकाळ मिळणार का? वेळच सांगेल. तसे, एटीएस प्रमुख सदानंद दाते यांच्या पोलिस कारकिर्दीला अजून तीन वर्षे बाकी आहेत. ते 2026 साली निवृत्त होतील. मुंबई सीपीच्या शर्यतीत त्यांचे नाव नक्कीच पुढे जाईल. सदानंद दाते आणि अतुलचंद्र कु. यांच्यासोबत ठाण्याचे पोलीस आयुक्त जयजित सिंगही सामील झाले.
